Como xa adoita ser frecuente desde o Ano Santo de 1999, o Camiño volveu padecer, sobre todo nos tramos leoneses e galegos, un preocupante abarrote estival. A excesiva propaganda, en gran medida consecuencia daquel irreflexivo lema de ‘todos ó Camiño’, difundido pola Xunta de Galicia a partir de 1993, trouxo como consecuencia unha realidade pouco desexable: a masificación.

Comezamos hoxe con queixumes, pero non son os laios dun poema de Leopardi, nin tampouco unha acomodación do que cantaban, pensando nos portos de Asturias, os romeiros franceses doutrora (‘O Asturias, bela Asturias, ti es bela pero tamén dura’), senón o sentemento de quen contempla a cidade do Apóstolo, máxima beneficiaria da peregrinaxe, ignorando, por non dicir desprezando, ós peregrinos que a ela chegan.